ايران؛ اولين آزمون بزرگ
مقاله کريستين ساينس مانيتور درباره سياست خارجي اوباما - یکشنبه 6 اردیبهشت 1388 [2009.04.26]
هوارد لافرانچي
ايران در حال تبديل شدن به آزمون واقعي براي سياست برقراري تماس باراک اوباما با دشمنان آمريکا است.آقاي اوباما همزمان با تبيين سياست خارجي در هفته هاي آغازين فعاليتش، به اعتقاد خود مبني بر گفتگو با دشمنان آمريکا نظير کوبا، سوريه، ونزوئلا و حتي کره شمالي جامه عمل پوشانده است. با اين حال، التهاب چنين رويکردي در مورد هيچيک از کشورها به اندازه ايران زياد نيست.
واين وايت مقام سابق وزارت خارجه آمريکا مي گويد: "ايران اولويت بسيار بزرگتري است و گفتگو يا شکست در رويکرد به آن کشور، به دليل مسأله هسته اي، حساسيت منطقه و قرار گرفتن ايران در بين عراق و افغانستان، بسيار تعيين کننده است."
درحاليکه ايران به ادامه قدرت نمائي در زمينه برنامه هسته اي مشغول است، برنامه اي که به باور غرب در خدمت توليد تسليحات هسته اي است، فشارها بر دولت اوباما براي به کارگيري ديپلماسي در بازداشتن آن کشور از توليد بمب افزايش يافته است.
نام اسرائيل تحت حکومت نخست وزير محافظه کار- بنيامين نتانياهو- با شايعاتي درخصوص حمله نظامي به تأسيسات هسته اي ايران در صورت دست نيافتن ايالات متحده به هرگونه پيشرفتي در زمينه معضل هسته اي تهران آميخته است. کشورهاي عرب نظير مصر، اردن و اعراب حاشيه خليج فارس نيز مقامات آمريکا را در جريان نگراني فزاينده خود از تماس سياست تماس واشنگتن با تهران قرار داده اند.
آقاي وايت که اکنون به عنوان محقق در مؤسسه خاورميانه در واشنگتن مشغول به کار است، مي گويد: "اوباما مي داند در مورد ايران با محدوديت زماني مواجه است. اين مسأله بايد به طريق استراتژيک دنبال شود."
گفتگو به عنوان ابزار
درحاليکه التهاب بالا گرفته است و بازيگران داخلي و خارجي فراواني بر عملکرد آمريکا نظارت دارند و يا مي خواهند بر آن تأثيرگذار باشند، دولت اوباما مي خواهد نشان بدهد هيچ نقطه ضعف يا امتياز خاصي در رويکرد به ايران وجود ندارد.
هيلاري کلينتون وزير خارجه آمريکا در گزارش هفته جاري خود به کنگره نسبت به موفقيت گفتگوها با ايران و چهار قدرت بزرگ ديگر دنيا در پايان دادن به روند غني سازي اورانيوم اين کشورها ابراز اميدواري کرد. از غني سازي مي توان در تهيه سوخت نيروگاه هسته اي و نيز توليد تسليحات هسته اي استفاده کرد.
با اين حال، وي در گفتگو با کميته روابط خارجي مجلس نمايندگان در روز چهارشنبه خاطر نشان کرد، آمريکا درحالي به گفتگوها مي پيوندد که "زمينه را براي برقراري تحريم هاي سخت و سنگين» در صورت شکست مذاکرات فراهم آورد.
کلينون با تأکيد بر اينکه گفتگو پايان راه نيست بلکه به آمريکا در دستيابي به اهدافش کمک مي کند، گفت: "با پيگيري مسير ديپلماتيکي که در آن قرار داريم، اعتبار و نفوذ کافي نزد برخي از کشورهائي را به دست مي آوريم که براي اعمال هرگونه تحريم سخت و سنگين، به همکاري آنها نياز داريم."
با اين حال، بسياري از رهبران کنگره مايل به اتلاف وقت آمريکا در اعمال فشارهاي اقتصادي نيستند. گروه متشکل از دو حزب در کنگره با دنبال کردن موضع تشديد تحريم ها براي جذابتر کردن گفتگو براي ايران، روز سه شنبه، قانون رويکرد ديپلماتيک با ايران را ارائه دادند که در آن، تحريم هاي فعلي عليه شرکت هاي مرتبط با ايران را توسعه پيدا مي کند.
مارک دوبويتز مدير اجرائي بنياد دفاع از دموکراسي طي بيانيه اي در پشتيباني از اين قانون گفت: "اتکاي ايران به واردات بنزين براي مصارف اقتصادي و نظامي، پاشنه آشيل نظام است. اين قانون، دستمايه لازم در مذاکرات بر سر برنامه هسته اي حکومت ايران را به دولت اوباما مي دهد."
لايحه ياد شده که از حمايت برد شرمن نماينده جمهوري خواه از کاليفرنيا و مارک کيرک نماينده جمهوري خواه از ايلينوا برخوردار است، تازه ترين تلاش کنگره براي استفاده از وابستگي ايران به بنزين وارداتي در جهت ايجاد تغيير رفتار در برنامه هسته اي آن کشور است.
با اين حال، برخي ناظران مي گويند به نظر مي رسد اين لايحه عليرغم استفاده از عنوان هائي نظير "بهبود ديپلماتيک"، دورنماي ديپلماسي اوباما نسبت به ايران را با خطر مواجه کند.
وايت مي گويد هر قانوني که بنزين وارداتي ايران را هدف بگيرد، به دوري گزيدن بيشتر ايران منجر خواهد شد. وي گفت: "اين لايحه از آن نوع اقداماتي است که در بحث تماس با ايران، پيش خواهد آمد. خصوصاً از سوي عده اي از افراد که مايل به نگهداشتن ايران در محدودۀ خود هستند."
نگراني کشورهاي عرب ميانه رو
پس لرزه هاي تلاش اوباما براي تماس با ايران به داخل آمريکا محدود نمي شود؛ بلکه به اعماق خاک منطقه نفوذ کرده است. عدم اطمينان خاورميانه به اهداف ايالات متحده در تنش ديپلماتيک مصر با ايران بر سر کشف شاخه هاي حزب الله نمود پيدا کرده است. گمان مي رود ملک عبدالله پادشاه اردن نيز در خلال ديدار هفته جاري اش از واشنگتن، نسبت به تهديدات منطقه اي ايران ابراز نگراني کند.
عاشر سوسر ناظر ارشد مطالعات خاورميانه در مرکز دايان دانشگاه تل آويو مي گويد: "خواست آمريکا براي تماس با ايران که ابعاد مثبت بسياري هم دارد، مايه نگراني فراوان براي اردوگاه کشورهاي ميانه روي خاورميانه شده است، ونه فقط اسرائيل."
پروفسور سوسر در يک کنفرانس تلفني با خبرنگاران در روز پنجشنبه که از سوي يک نهاد پشتيبان ديپلماسي خاورميانه در واشنگتن به نام طرح اسرائيل سازماندهي شده بود گفت مصر، اردن و ساير اعراب ميانه رو، روند "تماس" را با نگراني نظاره مي کنند.
وي گفت: "اگر تماس اوباما با ايران به معناي کاهش و مهار منافع منطقه اي ايران باشد، مورد استقبال قرار خواهد گرفت. اما اگر به تأييد استيلاي ايران منجر شود، کشورهاي ياد شده بسيار نگران و ناخرسند خواهند شد."
در هرصورت، هيچ کس انتظار تحول در گفتگوها تا پيش از انتخابات رياست جمهوري خردادماه ايران را نمي کشد. وايت مي گويد در حال حاضر، ناظران بايد منتظر نشانه هاي ضد و نقيض از سوي کلينتون در خصوص فرآيند تماس با ايران باشند.
وي با اشاره به اظهارات محکم کلينتون در کنگره گفت: "ما شاهد حدي از سختگيري او براي تماس با ايران هستيم که احتمالاً تا جائيکه لازم باشد، اعمال خواهد شد."
منبع: کريتسين ساينس مانيتور- 24 آوريل
Saturday, April 25, 2009
ايران؛ اولين آزمون بزرگ -مقاله کريستين ساينس مانيتور درباره سياست خارجي اوباما
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
No comments:
Post a Comment