سازمان سيا در برابر ملا ها
مقاله واشنگتن پست دربارۀ وظيفۀ سيا در دولت جديد آمريکا - چهارشنبه 9 بهمن 1387 [2009.01.28]
ريوئل مارک گرشت
اطلاعات آمريکا دربارۀ ايران تا چه اندازه درست است؟ با درنظر گرفتن دخالت هاي رژيم مذهبي ايران در غزه، لبنان، افغانستان و عراق، ملاهائي که به احتمال زياد در آستانه توليد اورانيوم کافي براي توليد يک بمب هسته اي هستند، و باراک اوبامائي که وعدۀ استفاده از ديپلماسي و تحريم را براي مهار آنها مي دهد، پرسش اين سؤال منطقي به نظر مي رسد.
با اين حال پرسش هائي از اين دست به ندرت در واشنگتن مطرح مي شوند. من از سال 1357 که آيت الله خميني از فرانسه زمزمه هاي انقلاب مي کرد، يک بار هم نديدم يک رئيس جمهور آمريکائي خواستار بررسي مجموعه تلاش هاي سرويس مخفي عليه ملاها شود. وضعيت کنگره تنها کمي بهتر از اين است. حتي پس از آنکه جنگ عراق توانست افراد خارج از مجموعه را بيشتر متوجه ضعف اقدامات سازمان اطلاعات مرکزي کشور عليه کشورهاي «هدف سخت» کند، تمايل کنگره براي اطلاع از تلاش هاي موجود در زمينه جمع آوري اطلاعات عليه تهران ناچيز بوده است. مأموران اجرائي که شاهد بي کفايتي مشهود در عمليات مربوط به ايران ظرف اين سال ها بوده اند، بيشتر از مباشران غيرنظامي به قابليت ها و توانائي هاي سيا فکر مي کنند.
لئون پانتا که به رياست سازمان سيا منصوب شده، بايد بازنگري جامعي را بر روي مجموعه اطلاعاتي گردآوري شده از تهران به عمل آورد. از آنجا که دولت اوباما مشغول بررسي گزينه هاي سياسي مختلف در قبال ايران است، با خبر شدن از نتايج اقدامات سازمان منطقي به نظر مي رسد. سياستي که برپايۀ اطلاعات و تحليل هاي ضعيف بنا نهاده شود، نمي تواند درست باشد.
عمليات مربوط به ايران همواره هزينه انساني زيادي را به همراه داشته است. آيا ميان تعداد مأموراني که به کار گرفته شده اند و کيفيت و کميت اطلااعات جمع آوري شده تناسبي وجود دارد؟ آيا نحوه استخدام اين افراد، توازن ميان اداره مرکزي و مأموران اجرائي و ماهيت پوششي که توسط اين مأموران به کار گرفته مي شود منطقي به نظر مي رسند؟ چه تعداد مأموران و تحليلگراني که بر روي موضوع کار کرده اند مي توانند اطلاعات موجود در سخنراني ها و کتاب هاي روحانيون مخالف را بخوانند و يا اينکه رايانه دستي که طرح هاي هسته اي در آن ذخيره شده را مورد کند و کاو قرار دهند؟ در دهه 1990 يک مأمور پرونده را ديدم که به زحمت مي توانست فارسي حرف بزند و از سوي ديگر يک مأمور ايراني با قابليت بالقوه زياد را ديدم که به سختي مي توانست انگليسي حرف بزند. متأسفانه اين نحوه از تبادلات اطلاعاتي فراوان بود. تحليلگران سازمان که اغلب اطلاعات ناچيزي از مأموران و مسؤولان پرونده دارند، چنان بهاي کمي به مأموران اجرائي مي دهند که بايد نگرش شان را کنار گذاشت.
شايد ايران بهترين و مهمترين معيار براي قضاوت درباره عملکرد سازمان سيا عليه يک کشور متخاصم در خاورميانه با سوابق تروريستي- آنچنان که در گزارش کميته 11 سپتامبر آماده- محسوب شود. از آن گذشته، احتمالاً ايران «آسانترين» هدف سخت براي سازمان است. بر خلاف عراق در دوره صدام و يا کره شمالي در وضعيت فعلي، سيا مي تواند به داخل ايران دسترسي داشته باشد به شرط آنکه واقعاً تلاش کند. ايران يک کشور خودکامه است که به آرمان انساني خود در قبال جهان اسلام اعتقاد دارد. مرزهاي اين کشور نفوذ پذيري کمي دارند اما طيف گسترده اي از مردم مسلمان، غير مسلمان، تجار، دانشگاهيان، دانشجويان، زائران مذهبي و جهانگردان مرتب به اين کشور سفر مي کنند.
مسأله مهمتر، سفرهاي افراد خاص ايراني به خارج از کشور است. اعضاي سپاه پاسداران انقلاب به دفعات بورس مطالعات خارجي – معمولاً براي اقامت در غرب- دريافت مي کنند. دانشمندان ايراني و مهندسان اين کشور نيز به خارج سفر مي کنند. ملاهاي ايران هم در کشورهاي خارجي يافت مي شوند، به طوريکه امکان تماس دراز مدت با آنها وجود دارد. هرچند روشنفکران ايراني که اغلب طرف صحبت روزنامه نگاران و روشنفکران غربي قرار مي گيرند داراي نفوذ و اطلاع فراواني از داخل رژيم روحانيون نيستند، اما گاهي همين ها حائز اهميت هستند و مي توان به آنها دسترسي پيدا کرد. مسأله کليدي اين است که آيا سازمان تهميدات صبورانه و درعين حال محکمي را درپيش گرفته است که احتمال انجام عمليات دسترسي به ايراني هاي جالب توجه را بيشتر کند؟
دسترسي داشتن هيچگاه تضميني براي موفقيت عملياتي نيست. اما رژيم آخوندي اکنون 30 ساله شده است.هنوز دلسردي را که نزد کمونيست هاي روسي پس از چندين دهه اقتدار اتحاد جماهير مي ديديم، در ميان روحانيون حاکم بر ايران نديده ايم، روحانيون و تندروهائي که خود را سربازان برگزيده خدا مي دانند. به نظر مي رسد وفاداري به خدا سرسختانه تر از تعهد به مارکس باشد. اما اين وضع هم قابل تغيير است. نظير آن را در ميان دلداده ترين حاميان القاعده ديده ايم؛ دلبستگي هاي ديني قابل محو شدن و تغيير يافتن هستند، چيزي که همدم را به دشمن تبديل مي کند.
احتمال زيادي وجود دارد که ديپلماسي و تحريم مور نظر اوباما براي مهار ارادۀ رژيم در ساخت تسليحات هسته اي به شکست منجر شود. دراينصورت، دولت به طور اجتناب ناپذيري به نوعي استراتژي بازدارنده روي خواهد آورد. احتمالاً برنامه هاي سرّي که سازمان سيا را به معطوف شدن بر روي وضعيت پوياي داخلي ايران وا مي دارد، بخشي از تلاش هاي دولت براي باخبر شدن از طرح هاي ملاها در خاورميانه را تشکيل خواهد داد. اگر ما نسبت به کاري که مي کنيم جدي هستيم (البته با درنظر گرفتن اينکه سازمان سيا سابقه رويکردهاي مبتني بر تصادف و اتفاق را در کارنامه دارد)، کاخ سفيد و کنگره بايد اطمينان حاصل کنند که آيا سيا تونسته است مأموريت اوليه خود را انجام دهد يا خير؟ اطلاعات مبتني بر افراد و اقدامات سري از مهارت هاي مشابهي بهره مي برند.
پانتا هرکاري که بکند، عاقلانه تر اين است که به گفته هاي مديران ارشد سيا اعتماد کند، آن هم در شرايطي که از صحت اين گفته ها اطمينان حاصل مي کند. "کارشناسان" سازمان سيا براي غلو کردن درباره جزئيات، طوري که ديگران فکر کنند آنها مشغول انجام کارهايشان هستد، توانائي خاصي دارند. ريوئل مارک گرشت ناظر ارشد در بنياد دفاع از دموکراسي است و در فاصله سال هاي 1985 تا 1994، مأمور بررسي پرونده سازمان سيا بوده است.
منبع: واشنگتن پست- 27 ژانويه
مقاله واشنگتن پست دربارۀ وظيفۀ سيا در دولت جديد آمريکا - چهارشنبه 9 بهمن 1387 [2009.01.28]
ريوئل مارک گرشت
اطلاعات آمريکا دربارۀ ايران تا چه اندازه درست است؟ با درنظر گرفتن دخالت هاي رژيم مذهبي ايران در غزه، لبنان، افغانستان و عراق، ملاهائي که به احتمال زياد در آستانه توليد اورانيوم کافي براي توليد يک بمب هسته اي هستند، و باراک اوبامائي که وعدۀ استفاده از ديپلماسي و تحريم را براي مهار آنها مي دهد، پرسش اين سؤال منطقي به نظر مي رسد.
با اين حال پرسش هائي از اين دست به ندرت در واشنگتن مطرح مي شوند. من از سال 1357 که آيت الله خميني از فرانسه زمزمه هاي انقلاب مي کرد، يک بار هم نديدم يک رئيس جمهور آمريکائي خواستار بررسي مجموعه تلاش هاي سرويس مخفي عليه ملاها شود. وضعيت کنگره تنها کمي بهتر از اين است. حتي پس از آنکه جنگ عراق توانست افراد خارج از مجموعه را بيشتر متوجه ضعف اقدامات سازمان اطلاعات مرکزي کشور عليه کشورهاي «هدف سخت» کند، تمايل کنگره براي اطلاع از تلاش هاي موجود در زمينه جمع آوري اطلاعات عليه تهران ناچيز بوده است. مأموران اجرائي که شاهد بي کفايتي مشهود در عمليات مربوط به ايران ظرف اين سال ها بوده اند، بيشتر از مباشران غيرنظامي به قابليت ها و توانائي هاي سيا فکر مي کنند.
لئون پانتا که به رياست سازمان سيا منصوب شده، بايد بازنگري جامعي را بر روي مجموعه اطلاعاتي گردآوري شده از تهران به عمل آورد. از آنجا که دولت اوباما مشغول بررسي گزينه هاي سياسي مختلف در قبال ايران است، با خبر شدن از نتايج اقدامات سازمان منطقي به نظر مي رسد. سياستي که برپايۀ اطلاعات و تحليل هاي ضعيف بنا نهاده شود، نمي تواند درست باشد.
عمليات مربوط به ايران همواره هزينه انساني زيادي را به همراه داشته است. آيا ميان تعداد مأموراني که به کار گرفته شده اند و کيفيت و کميت اطلااعات جمع آوري شده تناسبي وجود دارد؟ آيا نحوه استخدام اين افراد، توازن ميان اداره مرکزي و مأموران اجرائي و ماهيت پوششي که توسط اين مأموران به کار گرفته مي شود منطقي به نظر مي رسند؟ چه تعداد مأموران و تحليلگراني که بر روي موضوع کار کرده اند مي توانند اطلاعات موجود در سخنراني ها و کتاب هاي روحانيون مخالف را بخوانند و يا اينکه رايانه دستي که طرح هاي هسته اي در آن ذخيره شده را مورد کند و کاو قرار دهند؟ در دهه 1990 يک مأمور پرونده را ديدم که به زحمت مي توانست فارسي حرف بزند و از سوي ديگر يک مأمور ايراني با قابليت بالقوه زياد را ديدم که به سختي مي توانست انگليسي حرف بزند. متأسفانه اين نحوه از تبادلات اطلاعاتي فراوان بود. تحليلگران سازمان که اغلب اطلاعات ناچيزي از مأموران و مسؤولان پرونده دارند، چنان بهاي کمي به مأموران اجرائي مي دهند که بايد نگرش شان را کنار گذاشت.
شايد ايران بهترين و مهمترين معيار براي قضاوت درباره عملکرد سازمان سيا عليه يک کشور متخاصم در خاورميانه با سوابق تروريستي- آنچنان که در گزارش کميته 11 سپتامبر آماده- محسوب شود. از آن گذشته، احتمالاً ايران «آسانترين» هدف سخت براي سازمان است. بر خلاف عراق در دوره صدام و يا کره شمالي در وضعيت فعلي، سيا مي تواند به داخل ايران دسترسي داشته باشد به شرط آنکه واقعاً تلاش کند. ايران يک کشور خودکامه است که به آرمان انساني خود در قبال جهان اسلام اعتقاد دارد. مرزهاي اين کشور نفوذ پذيري کمي دارند اما طيف گسترده اي از مردم مسلمان، غير مسلمان، تجار، دانشگاهيان، دانشجويان، زائران مذهبي و جهانگردان مرتب به اين کشور سفر مي کنند.
مسأله مهمتر، سفرهاي افراد خاص ايراني به خارج از کشور است. اعضاي سپاه پاسداران انقلاب به دفعات بورس مطالعات خارجي – معمولاً براي اقامت در غرب- دريافت مي کنند. دانشمندان ايراني و مهندسان اين کشور نيز به خارج سفر مي کنند. ملاهاي ايران هم در کشورهاي خارجي يافت مي شوند، به طوريکه امکان تماس دراز مدت با آنها وجود دارد. هرچند روشنفکران ايراني که اغلب طرف صحبت روزنامه نگاران و روشنفکران غربي قرار مي گيرند داراي نفوذ و اطلاع فراواني از داخل رژيم روحانيون نيستند، اما گاهي همين ها حائز اهميت هستند و مي توان به آنها دسترسي پيدا کرد. مسأله کليدي اين است که آيا سازمان تهميدات صبورانه و درعين حال محکمي را درپيش گرفته است که احتمال انجام عمليات دسترسي به ايراني هاي جالب توجه را بيشتر کند؟
دسترسي داشتن هيچگاه تضميني براي موفقيت عملياتي نيست. اما رژيم آخوندي اکنون 30 ساله شده است.هنوز دلسردي را که نزد کمونيست هاي روسي پس از چندين دهه اقتدار اتحاد جماهير مي ديديم، در ميان روحانيون حاکم بر ايران نديده ايم، روحانيون و تندروهائي که خود را سربازان برگزيده خدا مي دانند. به نظر مي رسد وفاداري به خدا سرسختانه تر از تعهد به مارکس باشد. اما اين وضع هم قابل تغيير است. نظير آن را در ميان دلداده ترين حاميان القاعده ديده ايم؛ دلبستگي هاي ديني قابل محو شدن و تغيير يافتن هستند، چيزي که همدم را به دشمن تبديل مي کند.
احتمال زيادي وجود دارد که ديپلماسي و تحريم مور نظر اوباما براي مهار ارادۀ رژيم در ساخت تسليحات هسته اي به شکست منجر شود. دراينصورت، دولت به طور اجتناب ناپذيري به نوعي استراتژي بازدارنده روي خواهد آورد. احتمالاً برنامه هاي سرّي که سازمان سيا را به معطوف شدن بر روي وضعيت پوياي داخلي ايران وا مي دارد، بخشي از تلاش هاي دولت براي باخبر شدن از طرح هاي ملاها در خاورميانه را تشکيل خواهد داد. اگر ما نسبت به کاري که مي کنيم جدي هستيم (البته با درنظر گرفتن اينکه سازمان سيا سابقه رويکردهاي مبتني بر تصادف و اتفاق را در کارنامه دارد)، کاخ سفيد و کنگره بايد اطمينان حاصل کنند که آيا سيا تونسته است مأموريت اوليه خود را انجام دهد يا خير؟ اطلاعات مبتني بر افراد و اقدامات سري از مهارت هاي مشابهي بهره مي برند.
پانتا هرکاري که بکند، عاقلانه تر اين است که به گفته هاي مديران ارشد سيا اعتماد کند، آن هم در شرايطي که از صحت اين گفته ها اطمينان حاصل مي کند. "کارشناسان" سازمان سيا براي غلو کردن درباره جزئيات، طوري که ديگران فکر کنند آنها مشغول انجام کارهايشان هستد، توانائي خاصي دارند. ريوئل مارک گرشت ناظر ارشد در بنياد دفاع از دموکراسي است و در فاصله سال هاي 1985 تا 1994، مأمور بررسي پرونده سازمان سيا بوده است.
منبع: واشنگتن پست- 27 ژانويه
No comments:
Post a Comment