Tuesday, January 27, 2009

سازمان سيا در برابر ملا ها -مقاله واشنگتن پست دربارۀ وظيفۀ سيا در دولت جديد آمريکا‏

سازمان سيا در برابر ملا ها
مقاله واشنگتن پست دربارۀ وظيفۀ سيا در دولت جديد آمريکا‏ - چهارشنبه 9 بهمن 1387 [2009.01.28]
ريوئل مارک گرشت ‏
اطلاعات آمريکا دربارۀ ايران تا چه اندازه درست است؟ با درنظر گرفتن دخالت هاي رژيم مذهبي ايران در غزه، لبنان، ‏افغانستان و عراق، ملاهائي که به احتمال زياد در آستانه توليد اورانيوم کافي براي توليد يک بمب هسته اي هستند، و ‏باراک اوبامائي که وعدۀ استفاده از ديپلماسي و تحريم را براي مهار آنها مي دهد، پرسش اين سؤال منطقي به نظر مي ‏رسد.‏
با اين‎ ‎حال پرسش هائي از اين دست به ندرت در واشنگتن مطرح مي شوند. من از سال 1357 که آيت الله خميني از ‏فرانسه زمزمه هاي انقلاب مي کرد، يک بار هم نديدم يک رئيس جمهور آمريکائي خواستار بررسي مجموعه تلاش ‏هاي سرويس مخفي عليه ملاها شود. وضعيت کنگره تنها کمي بهتر از اين است. حتي پس از آنکه جنگ عراق توانست ‏افراد خارج از مجموعه را بيشتر متوجه ضعف اقدامات سازمان اطلاعات مرکزي کشور عليه کشورهاي «هدف ‏سخت» کند، تمايل کنگره براي اطلاع از تلاش هاي موجود در زمينه جمع آوري اطلاعات عليه تهران ناچيز بوده است. ‏مأموران اجرائي که شاهد بي کفايتي مشهود در عمليات مربوط به ايران ظرف اين سال ها بوده اند، بيشتر از مباشران ‏غيرنظامي به قابليت ها و توانائي هاي سيا فکر مي کنند.‏
لئون پانتا که به رياست سازمان سيا منصوب شده، بايد بازنگري جامعي را بر روي مجموعه اطلاعاتي گردآوري شده ‏از تهران به عمل آورد. از آنجا که دولت اوباما مشغول بررسي گزينه هاي سياسي مختلف در قبال ايران است، با خبر ‏شدن از نتايج اقدامات سازمان منطقي به نظر مي رسد. سياستي که برپايۀ اطلاعات و تحليل هاي ضعيف بنا نهاده شود، ‏نمي تواند درست باشد. ‏
عمليات مربوط به ايران همواره هزينه انساني زيادي را به همراه داشته است. آيا ميان تعداد مأموراني که به کار گرفته ‏شده اند و کيفيت و کميت اطلااعات جمع آوري شده تناسبي وجود دارد؟ آيا نحوه استخدام اين افراد، توازن ميان اداره ‏مرکزي و مأموران اجرائي و ماهيت پوششي که توسط اين مأموران به کار گرفته مي شود منطقي به نظر مي رسند؟ چه ‏تعداد مأموران و تحليلگراني که بر روي موضوع کار کرده اند مي توانند اطلاعات موجود در سخنراني ها و کتاب هاي ‏روحانيون مخالف را بخوانند و يا اينکه رايانه دستي که طرح هاي هسته اي در آن ذخيره شده را مورد کند و کاو قرار ‏دهند؟ در دهه 1990 يک مأمور پرونده را ديدم که به زحمت مي توانست فارسي حرف بزند و از سوي ديگر يک ‏مأمور ايراني با قابليت بالقوه زياد را ديدم که به سختي مي توانست انگليسي حرف بزند. متأسفانه اين نحوه از تبادلات ‏اطلاعاتي فراوان بود. تحليلگران سازمان که اغلب اطلاعات ناچيزي از مأموران و مسؤولان پرونده دارند، چنان بهاي ‏کمي به مأموران اجرائي مي دهند که بايد نگرش شان را کنار گذاشت. ‏
شايد ايران بهترين و مهمترين معيار براي قضاوت درباره عملکرد سازمان سيا عليه يک کشور متخاصم در خاورميانه ‏با سوابق تروريستي- آنچنان که در گزارش کميته 11 سپتامبر آماده- محسوب شود. از آن گذشته، احتمالاً ايران ‏‏«آسانترين» هدف سخت براي سازمان است. بر خلاف عراق در دوره صدام و يا کره شمالي در وضعيت فعلي، سيا مي ‏تواند به داخل ايران دسترسي داشته باشد به شرط آنکه واقعاً تلاش کند. ايران يک کشور خودکامه است که به آرمان ‏انساني خود در قبال جهان اسلام اعتقاد دارد. مرزهاي اين کشور نفوذ پذيري کمي دارند اما طيف گسترده اي از مردم ‏مسلمان، غير مسلمان، تجار، دانشگاهيان، دانشجويان، زائران مذهبي و جهانگردان مرتب به اين کشور سفر مي کنند. ‏
مسأله مهمتر، سفرهاي افراد خاص ايراني به خارج از کشور است. اعضاي سپاه پاسداران انقلاب به دفعات بورس ‏مطالعات خارجي – معمولاً براي اقامت در غرب- دريافت مي کنند. دانشمندان ايراني و مهندسان اين کشور نيز به ‏خارج سفر مي کنند. ملاهاي ايران هم در کشورهاي خارجي يافت مي شوند، به طوريکه امکان تماس دراز مدت با آنها ‏وجود دارد. هرچند روشنفکران ايراني که اغلب طرف صحبت روزنامه نگاران و روشنفکران غربي قرار مي گيرند ‏داراي نفوذ و اطلاع فراواني از داخل رژيم روحانيون نيستند، اما گاهي همين ها حائز اهميت هستند و مي توان به آنها ‏دسترسي پيدا کرد. مسأله کليدي اين است که آيا سازمان تهميدات صبورانه و درعين حال محکمي را درپيش گرفته است ‏که احتمال انجام عمليات دسترسي به ايراني هاي جالب توجه را بيشتر کند؟ ‏
دسترسي داشتن هيچگاه تضميني براي موفقيت عملياتي نيست. اما رژيم آخوندي اکنون 30 ساله شده است.هنوز دلسردي ‏را که نزد کمونيست هاي روسي پس از چندين دهه اقتدار اتحاد جماهير مي ديديم، در ميان روحانيون حاکم بر ايران ‏نديده ايم، روحانيون و تندروهائي که خود را سربازان برگزيده خدا مي دانند. به نظر مي رسد وفاداري به خدا سرسختانه ‏تر از تعهد به مارکس باشد. اما اين وضع هم قابل تغيير است. نظير آن را در ميان دلداده ترين حاميان القاعده ديده ايم؛ ‏دلبستگي هاي ديني قابل محو شدن و تغيير يافتن هستند، چيزي که همدم را به دشمن تبديل مي کند. ‏
احتمال زيادي وجود دارد که ديپلماسي و تحريم مور نظر اوباما براي مهار ارادۀ رژيم در ساخت تسليحات هسته اي به ‏شکست منجر شود. دراينصورت، دولت به طور اجتناب ناپذيري به نوعي استراتژي بازدارنده روي خواهد آورد. ‏احتمالاً برنامه هاي سرّي که سازمان سيا را به معطوف شدن بر روي وضعيت پوياي داخلي ايران وا مي دارد، بخشي ‏از تلاش هاي دولت براي باخبر شدن از طرح هاي ملاها در خاورميانه را تشکيل خواهد داد. اگر ما نسبت به کاري که ‏مي کنيم جدي هستيم (البته با درنظر گرفتن اينکه سازمان سيا سابقه رويکردهاي مبتني بر تصادف و اتفاق را در ‏کارنامه دارد)، کاخ سفيد و کنگره بايد اطمينان حاصل کنند که آيا سيا تونسته است مأموريت اوليه خود را انجام دهد يا ‏خير؟ اطلاعات مبتني بر افراد و اقدامات سري از مهارت هاي مشابهي بهره مي برند. ‏
پانتا هرکاري که بکند، عاقلانه تر اين است که به گفته هاي مديران ارشد سيا اعتماد کند، آن هم در شرايطي که از ‏صحت اين گفته ها اطمينان حاصل مي کند. "کارشناسان" سازمان سيا براي غلو کردن درباره جزئيات، طوري که ‏ديگران فکر کنند آنها مشغول انجام کارهايشان هستد، توانائي خاصي دارند. ‏‏ ‏ريوئل مارک گرشت ناظر ارشد در بنياد دفاع از دموکراسي است و در فاصله سال هاي 1985 تا 1994، مأمور ‏بررسي پرونده سازمان سيا بوده است. ‏
منبع: واشنگتن پست- 27 ژانويه‏

No comments:

Post a Comment