راه های تازه برای مهار ایران هسته ای -مقاله سفير سابق انگلستان در تهران

راه های تازه برای مهار ایران هسته ای
‏ مقاله سفير سابق انگلستان در تهران ‏ - دوشنبه 2 دی 1387 [2008.12.22]
ريچارد دالتون ‏برای اتخاذ تمهيدات جديد در جريان مناقشه هسته ای ايران، همه نگاه ها به دولت آيندۀ اوباما دوخته ‏شده است. آن دولت می تواند پيشنهادات فعلی با ايران را با چاشنی تحريم های بيشتر همراه کند و يا ‏اينکه يک رويکرد جديد را طراحی و اجرا کند. آنها بايد تصميم بگيرند که آيا می خواهند صرفا محکم ‏و سرسخت باشند و يا محکم و کارآمد باشند. ‏
ادامه شرايط فعلی راه به جائی نخواهد برد. تصور اينکه تحريم های بزرگی برای واداشتن ايران به ‏تجديد نظر اساسی در کوتاه مدت در اختيار است، تنها يک توهم است. روسيه و چين مخالف اتخاذ ‏تحريم از سوی سازمان ملل هستند. حتی مهترين تحريم مورد نظر برای منع صادرات بنزين به ايران، ‏تنها دسترسی شهروندان ايرانی به سوخت در جايگاه های بنزين را دچار محدوديت می کند، ضمن ‏اينکه کارشکنی و قاچاق اين محصول به ايران نيز به طور قطع انجام خواهد شد. ايران تغييری نمی ‏کند. ‏
معلوم نيست دولت آينده به روياروئی و يا تماس دست بزند. اگر حزب الله لبنان دست به حمله ای بزند و ‏يا عوامل ديگر ايرانی دست به تحرکی بزنند، گفتگوی دولت آينده با ايران مشکل به نظر می رسد. ‏ضمناً افراد ماجراجوئی در ايران حضور دارند که حال و هوای خشن و خصومت آميز را می پسندند. ‏با همه اين اوصاف، آمريکا در صورت همکاری با شرکای خود و مشورت با ديگران، تنها بازيگری ‏است که می تواند شرايط فعلی را تغيير دهد.‏
تمام گزينه های موجود برای حل و فصل مسأله برنامه هسته ای ايران تا حدی به مديريت ريسک و ‏ايجاد اطمينان بستگی خواهد داشت. هيچ خط مشی- اعم از توافق فراگير يا حمله به تأسيسات شناخته ‏شده هسته ای ايران - نمی تواند تضمين کند که اين کشور دست به ساخت يک سلاح هسته ای نخواهد ‏زد. ‏
شش قدرت بزرگ شامل آمريکا، انگستان، فرانسه، چين، روسيه و آلمان که سرگرم مذاکره با ايران ‏بوده اند، بايد اهداف واقع بينانه ای در سر داشته باشند: حصول اطمينان از اينکه ايران مواد هسته ای ‏را برای کاربرد نظامی به کار نمی گيرد و به سياست هائی که آنها را در حال حاضر به يک قدرت ‏مخرب در منطقه تبديل کرده، پايان می دهد. ‏
انگستان و متحدان اروپائی آن بايد تجربۀ مذاکره با ايران را مورد موشکافی قرار دهند. آنها بايد به ‏جای عقب ايستادن و رو برگرداندن و يا تکرار رويکرد آشنای هويج و چماق، دست به کار احيای ‏سياست اتحاديه اروپا و آمريکا شوند و پشتيبانی روسيه و چين، و اصولاً يک پشتيبانی گسترده تر، را ‏جلب کنند. ‏
آنها بايد با هوش و ذکاوت از تحريم ها استفاده کنند. آنها به جای اتخاذ تمهيدات غيرمؤثر که کمکی به ‏پيشبرد مذاکرات نمی کند، بايد با دورنمای معتبری از پشتيبانی اتحاديه اروپا، چين و روسيه از متوقف ‏ساختن رابطۀ ايران با قدرت های بزرگ در صورت ادامه لجاجت از سوی ايران، توسعه تسليحات و ‏يا نقض کردن توافقات قبلی وارد صحنه شوند. چنين تمهيداتی بايد شامل اتخاذ تحريم ها در محدوده ‏وسيع خصوصاً دربرگيرنده تسليحات نظامی باشد. چنين رويکردی با فشار بر اقتصاد فعلی همراه ‏خواهد بود که در آن نرخ تورم به عدد افسانه ای 25 درصد رسيده و سبب تضعيف جدی اقتصاد عموماً ‏دولتی آنها می شود.‏
آژانس بين المللی انرژی هسته ای بايد از پيش اعمال فشار کند. بررسی کامل فعاليت مشکوک ايران ‏در زمينه تسليحات، لازمه يک راه حل از نوع مذاکره است. ايران در حال حاضر انگيزه ای برای ‏شفاف بودن ندارد زيرا اعتراف به اينکه مشغول کار بر روی تسليحات بوده، تنها به تشديد تحريم ها ‏می انجامد. گروه شش بايد برای ايران روشن کند اعتراف به اين موضوع لزوماً به معنای درپيش بودن ‏مجازات نيست، و در راستای پيشرفت گفتگوهاست.‏
آمريکا بايد تلاش به برقراری تماس با رهبر عالی ايران کند و اگر اوباما، نمايند ارشدی را در اين ‏زمينه انتخاب کند، سودمند خواهد بود.‏
در اينجا يک نکته آخر هم وجود دارد که نه تنها به صلح در منطقه ايران مربوط می شود، بلکه منافع ‏اساسی انگلستان در محافظت از مشروعيت قوانين بين المللی را نيز دربر می گيرد که خود به امنيت ‏پايۀ ما مربوط می شود. حمله به ايران تنها درصورتی قابل توجيه است که در مقام دفاع از خود باشد و ‏يک حمله قريب الوقوع از سوی ايران در آستانه وقوع باشد. ايران به خوبی می داند نتيجه روبرو شدن ‏با يک تهديد مستقيم هسته ای يا غير متعارف چيست. ‏
سر ريچارد دالتون، سفير سابق انگلستان در ايران (فاصله سال های 2000 تا 2006) و ناظر برنامه خاورميانه در ‏مؤسسه سلطنتی روابط خارجی (چتام هاوس) است. اين مؤسسه اخيراً کتابی را به نام «خارج شدن از بن بست هسته ‏ای" را درباره ايران منتشر کرده است. ‏
منبع: تلگراف- 18 دسامبر ‏