ایران و غزه؛ خشم عاطفی به جای رفتار دیپلماتیک؟
احمد زیدآبادی
تحلیلگر مسایل خاورمیانه
در حالی که وزیران امور خارجه کشورهای عرب در قاهره گردهم آمده‌اند تا برای پایان دادن به جنگ در نوار غزه راهی بیابند، اعتراض‌دانشجویان بسیجی ایران در حمایت از حماس، به اقدام علیه سفارتخانه‌های برخی از کشورهای خارجی بخصوص عربی تبدیل شده است.
مقام‌های ایرانی از موضع اعراب در مقابل حمله هوایی اسرائیل به نوار غزه خشمگین هستند و از همین رو، اعتراض‌های خیابانی در تهران نیز بیشتر متوجه دفتر نمایندگی مصر و سفارت اردن بوده است.
با این حال، دانشجویان بسیجی اعتراض‌های خود را به کشورهای عرب محدود نکرده‌اند و باغ سفارت بریتانیا در تهران را نیز برای مدت کوتاهی به تسخیر خود در آوردند.
جمعی از بسیجیان نیز که برای انجام عملیات انتحاری در نوار غزه نام نویسی کرده‌اند با تجمع در فرودگاه مهرآباد تهران از دولت می خواهند که آنان را برای نبرد با اسرائیل به نوار غزه منتقل کند.
این نوع اعتراض‌ها که در سال‌های اخیر در ایران بی‌سابقه بوده، توجه رسانه‌های بین‌المللی را به خود جلب کرده است.
مقام‌های ایرانی از اینکه حماس در برابر حملات هوایی اسرائیل در نوار غزه تنها مانده، عصبانی هستند و مایلند که به هر طریقی به متحدان خود در سرزمین‌های فلسطینی یاری رسانند.
در واقع حماس بخشی از یک محور ضد اسرائیلی به رهبری ایران در خاورمیانه به حساب می‌آید و شکست احتمالی آن در جنگ با اسرائیل موقعیت جمهوری اسلامی را در خاورمیانه تضعیف می‌کند.
دانشجویان بسیجی باغ سفارت بریتانیا در تهران را برای مدت کوتاهی به تسخیر خود در آوردند
جمهوری اسلامی با آنکه یک قدرت منطقه‌ای با نفوذ در خاورمیانه تلقی می‌شود، اما در حال حاضر امکانی برای کمک رسانی به متحدان خود ندارد.
در حقیقت تنها راه ارسال هر نوع کمک موثر به حماس از طریق مصر امکان پذیر است، اما دولت حسنی مبارک به جز کمکهای بشر دوستانه محدود، هیچ تمایلی به ارسال کمک به حماس بویژه از طرف ایران را ندارد.
این مساله، واکنش ایران به حوادث نوار غزه را از صورت دیپلماتیک خارج کرده و به آن رویکردی احساسی و عاطفی داده است.
در صحنه بین المللی اما رویکردهای عاطفی که اغلب با اعتراض‌های خشونت‌آمیز نسبت به نمایندگی کشورهای خارجی همراه است، مورد پذیرش قرار نمی گيرد، بخصوص اگر جمعیت معترض وابسته به نهادهای دولتی و یا تحت حمایت آنان باشد.
بنابراین، نوع اعتراضی که نیروهای بسیجی نسبت به حمله هوایی اسرائیل به نوار غزه به راه انداخته‌اند از نگاه بسیاری از ناظران، نه فقط کمکی به موقعیت حماس نمی‌کند، بلکه تلاش‌های چندین ساله دولت‌های ایران برای نزدیکی به اعراب منطقه و نیز برخی کشورهای اروپایی را خنثی می‌کند.
به عبارت دیگر، جنگ در نوار غزه به تدریج در حال تبدیل شدن به نوعی جنگ لفظی بین ایران و متحدان آن با اعراب متحد آمریکا در خاورمیانه است.
بارگیری کمکهای بشر دوستانه برای مردم غزه در بندر شهید رجایی
حسن نصرالله دبیر کل حزب‌الله لبنان که از متحدان نزدیک ایران محسوب می‌شود در آغاز حمله اسرائیل به نوار غزه از مردم و ارتش مصر خواست که با قیام خود دولت آقای مبارک را به بازگشایی گذرگاه مرزی رفح وادار سازند.
درخواست آقای نصرالله با واکنش تند احمد ابوالغیط وزیر امورخارجه مصر روبه رو شد. آقای ابولغیط دبیر کل حزب‌الله لبنان را متهم کرد که می‌خواهد در مصر هرج و مرج پدید آورد، همان طور که در کشور خود سبب هرج و مرج شده است.
وی خطاب به آقای نصرالله گفت که ارتش مصر از کشورش در مقابل خطر افرادی مانند «تو» دفاع خواهد کرد.
در واقع چنین جنگ لفظی بین حزب الله و رهبران یک کشور عرب تاکنون سابقه نداشته است.
با این همه، رهبران عرب تاکنون در مقابل انتقادها و تعرض‌های لفظی مقام‌های ایرانی واکنش علنی و رسمی از خود نشان نداده‌اند.
چنين امری به معنای نادیده گرفتن این انتقادها از طرف اعراب نیست. به نظر می‌رسد رهبران عرب منتظرند تا جنگ در نوار غزه و فضای ملتهب ناشی از آن فرو بنشیند تا آن گاه سیاست تازه‌ای در مقابل ایران در پیش گیرند.
اما از هم اکنون روشن است که روابط ایران و اعراب پس از جنگ در نوار غزه، با دوران پیش از آن بسیار متفاوت خواهد بود
No comments:
Post a Comment