پيشنهاد تامين گاز اروپا ‏ -تحليل هرالد تربيون از تلاش تهران براي در آمدن از انزوا‏

پيشنهاد تامين گاز اروپا ‏
تحليل هرالد تربيون از تلاش تهران براي در آمدن از انزوا‏ - چهارشنبه 30 بهمن 1387 [2009.02.18]
آندره کالا
به گفتۀ تحليلگران، بدنبال قطع اخير جريان صادرات گاز طبيعي روسيه به اروپا، ايران تلاش مي کند جايگاه خود را بعنوان ‏تأمين کننده و جايگزين احتمالي روسيه پيدا کند. اين مقدمه چيني هاي ايران در مقابل اقدامات غرب دست کم تاحدودي ‏بخاطر تمايل اين کشور براي تقويت نقش خود در دور جديد ديپلماسي بر سر برنامۀ غني سازي اورانيوم است.‏
از ديدگاه تاريخي، تهران تلاش کرده است از پتانسيل صادرات گاز طبيعي خود بعنوان يک اهرم سياسي استفاده کند. ايران ‏پس از روسيه دومين ذخائر گستردۀ گاز جهان را داراست و با توجه به اينکه هم يک تأمين کننده و هم قطب ترانزيت گاز ‏طبيعي به اروپا، آسيا و منطقۀ خليج فارس است، در موقعيت ايده آلي قرار دارد. اما عدم موفقيت ايران در پيشبرد حجم ‏چشمگير صادرات گاز طبيعي، تاکنون باعث کند شدن تلاش هاي اين کشور شده است.‏
با اين وجود، در حال حاضر بنظر مي رسد قدرت نمايي روسيه در کنار چشم انداز بلندمدت افزايش تقاضاهاي جهاني، ‏دولت محمود احمدي نژاد را بر آن داشته است به منظور تعديل انزواي سياسي ايران و مشکلات اقتصادي و نيز خبرساز ‏کردن صادرات گاز طبيعي ايران دست به تلاشي جدي بزند.‏
تهران در اوج درگيري روسيه و اوکراين بر سر قطع صادرات گاز طبيعي در ماه ژانويه به پاکستان تأکيد کرد بلافاصله ‏قرارداد پيشنهاد شدۀ گازي را امضا کند. پروژۀ "خط لوله صلح" مي تواند تا سال 2012 در هر روز 62.3 ميليون ‏مترمکعب گاز طبيعي پاکستان را تأمين نمايد و مي تواند در آينده به هند نيز کشيده شود. اما اين پروژه تاکنون بخاطر ‏اختلاف نظر بر سر بهاي گاز و همچنين انزواي سياسي ايران معلق مانده است. لازم به ذکر است، ايران صادرات گاز ‏طبيعي خود را به ترکيه نيز دو برابر کرده تا کاهش صادرات روسيه را جبران نمايد. ‏
تهران علاوه بر به کمال رساندن استراتژي نزديکي خود به کشورهاي متعدد، هم اکنون در حال مذاکره با شرکت انرژي ‏گازپروم روسيه دربارۀ يک قرارداد گازي است. اما پيام روشن اين است: بسته به اينکه چه قراردادهايي به انجام برسند، هم ‏امنيت ذخائر گاز طبيعي اروپا و هم توانايي دول غربي در مهار اهداف هسته اي ايران مي توانند در معرض خطر باشند. ‏
با دراز شدن دست ديپلماتيک باراک اوباما رئيس جمهوري آمريکا به سوي ايران، شرايط براي بازي سياسي بر سر امنيت ‏انرژي و هسته اي مهيا شده است. در اين بازي، احتمالا ً بسياري از حرکت ها به اين بستگي دارد که آيا ايران مي تواند ‏قراردادهاي گاز طبيعي خود را بر اساس زمان بندي واقعي عملي کند و در اين ميان واکنش اتحاديۀ اروپا چه خواهد بود. ‏تاکنون بنظر مي رسد مقامات اتحاديه اروپا نه چيزي را رو کرده اند و نه چيزي را حذف کرده اند.‏
فرران تاررادلاس سخنگوي نمايندۀ انرژي اتحاديه اروپا، آندريس پاي بالگز، مي گويد، "اگر من هم جاي ايران بودم، از ‏گازم بعنوان يک برگ برنده استفاده مي کردم. اما تصور نمي کنم اين استدلال ما را وادار کند موضع گيري خود را تغيير ‏دهيم. امروز، گاز ايران مطلوب ما نيست. اگرچه اگر روزي بتوانيم مسأله غني سازي را حل کنيم، قطعا ً از همکاري با آنها ‏‏(ايرانيان) صرفنظر نخواهيم کرد."‏
اما اين واژۀ "روزي" مي تواند يک بلوف باشد. زمان براي همۀ بازيگران اين بازي محدود است. براي ايران، سرعتي که ‏مي تواند بواسطۀ آن صادرات گاز طبيعي خود را افزايش دهد، تعيين کنندۀ اهرم سياسي اين کشور است. تهران در نظر ‏دارد تا سال 2020 توليد فعلي خود را به 475 ميليارد مترمکعب در سال يعني بيش از سه برابر توليد فعلي افزايش دهد، ‏اقدامي که ايران را به يکي از بزرگترين توليدکنندگان گاز طبيعي جهان تبديل خواهد نمود. ‏
به علاوه، اگر دولت ايران بتواند ميزان تقاضاي داخلي خود را پايين نگه دارد، مي تواند با خريداران احتمالي بيشتري وارد ‏معامله شود. شرکت هاي آسيايي و روسي از جمله شرکت هايي هستند که به توسعۀ قراردادهاي گازي با ايران علاقه مندند.‏
منبع: اينترنشنال هرالد تريبيون، 16 فوريه