نامه هشدار آمیز اقتصاددانان ایرانی به نمایندگان مجلس

نامه هشدار آمیز اقتصاددانان ایرانی به نمایندگان مجلس
بی بی سی : تعدادی از اقتصاددانان ایرانی، همزمان با بررسی نهایی لایحه بودجه در مجلس، از نمایندگان خواسته اند که افزایش ناگهانی قیمت مواد سوختی را تصویب نکنند. از نظر این گروه از استادان اقتصاد، افزایش یک باره مواد سوختی مغایر منافع و کوتاه مدت و بلند مدت مردم ایران است و "روستائیان و فقرای شهری بیش از بقیه از حذف یارانه ها آسیب خواهند دید."دولت محمود احمدی نژاد در لایحه بودجه پیش بینی کرده است که یارانه مواد سوختی نظیر بنزین، گازوئیل، گاز و برق در سال آینده حذف شود و این مواد به قیمت های بین المللی در بازار داخل به مشتریان عرضه شود.کمیسیون تلفیق مجلس نیز بخشی از نظر دولت را پذیرفته و اگر این بخش از لایحه بودجه در صحن علنی مجلس تصویب شود، از سال آینده یارانه مواد سوختی حذف خواهد شد.با قانونی شدن طرح حذف یارانه ها، قیمت برخی از مواد سوختی نظیر بنزین و گازوئیل و گاز و برق چند برابر می شود. برای نمونه قیمت هر لیتر بنزین از ۱۰۰ تومان به ۳۵۰ تومان و هر لیتر گازوئیل از حدود ۱۶ تومان به ۱۰۰ تومان خواهد رسید.در بودجه سال آینده درآمد ناشی از افزایش قیمت مواد سوختی ۲۰ هزار میلیارد تومان (۲۰ میلیارد دلار) در نظر گرفته شده است که ۸ هزار و پانصد میلیارد تومان (۸.۵ میلیارد دلار) آن در بخش عمرانی هزینه خواهد شد و بقیه نیز به صورت نقدی بین خانوارهای کم درآمد و بخش تولید توزیع خواهد شد. استادان اقتصاد می گویند لایحه دولت "مصداق بارز سیاست شوک درمانی است" که در دهه های هشتاد و نود میلادی در برخی کشورها به اجرا در آمد و نتیجه آن "تورم بی مهار، رکود عمیق، تشدید فقر و نابرابری، فروپاشی ارزش پول ملی و تنش های اجتماعی" بوده است.این گروه از کارشناسان اقتصاد از نمایندگان مجلس پرسیده اند: "آیا جایز است پس از آن همه تجربه شکست خورده جهانی و برخلاف نتایج پژوهش های صورت گرفته در مورد اقتصاد ایران، مجددا شوک درمانی را در اقتصاد ایران آزمون کنیم؟"
تورم فزایندهحذف یارانه ها و عرضه مواد سوختی به قیمت های بین المللی این نگرانی را به همراه داشته که تورم به حد غیر قابل کنترلی برسد. تورم هم اکنون در ایران ۲۶ درصد است و این احتمال وجود دارد که تورم با حذف یارانه ها به حدود دو برابر برسد.به نظر استادان اقتصاد، در شرایطی که کشور از نرخ تورم بالایی رنج می برد، اجرای "شوک درمانی" موجب تشدید بی ثباتی اقتصادی، افزایش ناامنی در بازار سرمایه و افزایش تمایل به خروج دارایی ها از کشور خواهد شد.این گروه می گویند که برنامه حذف یارانه ها "سرانجامی جز تضعیف ارزش پول ملی و خیزش انتظارات تورمی نخواهد داشت."برخی نمایندگان مجلس نیز در هنگام بررسی نهایی لایحه بودجه نسبت به عوارض حذف یارانه ها هشدار داده اند و می گویند که با حذف یارانه ها فشار بر مردم افزایش خواهد یافت و بهتر است دولت این برنامه را به صورت پلکانی در یک دوره چند ساله اجرا کند.علیرضا محجوب نماینده تهران در مجلس هنگام بررسی نهایی لایحه بودجه خطاب به نمایندگان گفت: " از جیب مردم بر می دارید و به جیب دولت می گذارید. مالیات وضع می کنید بدون این که به اطلاع آنها برسد. این هدفمندسازی آنقدر بزرگ بود که جا داشت برای آن رفراندوم گذاشته شود."دولت می گوید که با توزیع پول نقد بین خانوارهای کم درآمد مانع از فشار بر خانواده های کم درآمد خواهد شد اما اقتصاددان می گویند: "روستائیان و فقرای شهری آسیب پذیرترین اعضای جامعه هستند که از این گونه سیاست ها خسارت خواهند دید."
زیان فقراپرداخت یارانه ها در طول سالیان اخیر به قدری افزایش یافته است که به عقیده دولت ادامه پرداخت آن به شیوه کنونی وجود ندارد. دولت می گوید که مخالف پرداخت یارانه نیست اما در حال حاضر یارانه بیشتر توسط خانوارهایی مصرف می شود که درآمد بیشتری دارند و از امکانات استفاده بیشتری می کنند در حالی که این یارانه باید در اختیار کسانی قرار بگیرد که درآمد کمتری دارند.برای همین دولت درصدد است با حذف یارانه ها، هر ماهه مبالغی را به صورت پول نقد بین مردم توزیع کند تا فشار کمتری به خانوارهای کم درآمد وارد شود.این در حالی است که استاددان اقتصاد معتقدند که با اجرای این طرح" روستائیان هر چند کمتر از یارانه سوخت بهره مند می شوند اما بیش از همه مردم از حذف یارانه ها آسیب خواهند دید."این گروه از کارشناسان اقتصاد بر این باورند که پس از اجرای این طرح "باید شاهد موج تازه ای از مهاجرت و حاشیه نشینی در ایران باشیم."بخشی از درآمدهای ناشی از افزایش قیمت قرار است کسری بودجه دولت را در سال آینده تامین کند و به عنوان بودجه عمرانی هزینه شود اما استادان اقتصاد معتقدند دولت سعی دارد "ناکارآمدی" و "هزینه سوء تدبیر و مدیریت" خود را بر مردم تحمیل کند.کارشناسان اقتصادی در این زمینه اتفاق نظر دارند که حجم یارانه ها پرداختی بالاست اما در نحوه حذف آن اختلاف نظر وجود دارد برای همین کارشناسان اقتصادی منتقد طرح دولت، اجرای آن را زیانبار ارزیابی کرده و از نمایندگان مجلس خواسته اند "از اجرای چنین سیاست های شتاب زده ای، پیش از انجام اصلاحات زیر ساختی و نهادی بپرهیزند."