سایت همصدا: ساليان سال است كه وقتي مي‌خواهيم كالايي را به بهاي مناسب تهيه كنيم اطرافيان توصيه مي‌كنند كه در بازار بزرگ تهران به تيمچه، سرا، راسته و كوچه مراجعه كنيم؛ چون آنجا علاوه بر تنوع و مرغوبيت كالا، بهاي آن نيز مناسب‌تر از هر جايي است.
امروز هم اگر دانشجويي به‌دنبال تهيه پايان‌نامه، مقاله، تز و چاپ مقاله در مجلات علمي معتبر باشد راسته خيابان انقلاب، روبه‌روي دانشگاه تهران را توصيه مي‌كنند.
در دالان‌ها و زير‌زمين‌هاي راسته خيابان انقلاب علم خريد و فروش مي‌شود. مثل بازار هر نوع كالايي بخواهي مي‌يابي، البته با كمي تفاوت در بهاي آنها. كارشناسي، كارشناسي ارشد، دكترا، تز، پايان نامه و... همه چيز بستگي به اين دارد كه چقدر سر كيسه را شل كني! خريد و فروش علم در واقع يك نوع تقلب است. تقلب يعني تحريف حقايق يا اطلاعات با اهميت براي كسب منافع مالي نامشروع يا ناحق.
اينترنت را يكي از بزرگ‌ترين نوآوري‌هاي بشر براي خدمت به پيشرفت علم و گسترش دانش مي‌نامند. اما اين اختراع جادويي بشر در حال تبديل شدن به معضلي روبه‌رشد براي دانشگاه‌ها و مراكز علمي است.
اينترنت بسياري از شيوه‌هاي زندگي بشر را متحول كرده است. تقلب دانشجويي يكي از پديده‌هايي است كه از اين رهگذر دچار تحولي اساسي شده است. اكنون تقلب اينترنتي به بخشي طبيعي از زندگي دانشجويي تبديل شده است.
تقلب اينترنتي در چند سال اخير به شيوه‌اي معمول در دانشگاه‌ها و مراكز آموزش عالي تبديل شده‌است. هر چقدر هم كه دنياي اينترنت و برنامه‌هاي نرم‌افزاري پيشرفت مي‌كند تقلب‌هاي دانشجويي هم متحول مي‌شود. اين موضوع به نوعي تجارت هم تبديل شده‌است چرا كه سايت‌هاي مختلفي براي فروش مقاله‌هاي آماده، به دانشجويان تاسيس شده‌اند.
بعضي از اين سايت‌ها مقاله‌هاي دانشجويان را خريداري مي‌كنند و بعد آن را براي فروش به ديگر دانشجويان عرضه مي‌كنند.
شايد بتوان گفت اين وضعيت نتيجه سياست آموزش انبوه دولت است. وقتي چنين سياستي در دستور كار باشد ديگر نمي‌توان انتظار كيفيت عالي را داشت. در چنين شرايطي دانشگاه‌ها به كارخانه توليد مدرك تبديل مي‌شوند.
خريد و فروش پايان‌نامه‌هاي كارشناسي‌ارشد و دكترا پديده‌اي خطرناك است كه آموزش عالي و آينده و پيشرفت همه‌جانبه كشور را تهديد مي‌كند. همچنين اين موضوع موجب نگراني دانشگاه‌ها شده‌است.
برخي بر اين عقيده‌اند كه براي جلوگيري از آنچه تحت عنوان سرقت علمي مطرح است بايد از دبيرستان‌ها فرهنگ‌‌سازي شود.
بررسي پديده تقلب از دو ديدگاه
موضوع تقلب از دو منظر استاد و دانشجو قابل بحث و بررسي است؛ از جنبه استاد، بايد توانايي‌هاي خاصي به استادان داده‌شود يا اينكه استادان توانايي‌ها را در حد مطلوب كسب كنند. براي مثال توانايي جست‌وجو در اينترنت قابليتي است كه خود استاد بايد آن را فرا بگيرد زيرا استاد موظف است كه در فرايند تحقيق جهت گيري رساله را كنترل كند.
همچنين بايد برخي مسائل اوليه كه نمونه بارز تقلب است به دانشجويان آموزش داده‌شود؛ به دانشجويان بگويند چه مواردي تقلب است و چه برخوردي با آنها مي‌شود و عواقب آن چيست.
جالب اينكه هيچ كدام از سياست‌گذاران عرصه آموزش، روساي دانشگاه‌ها، مديران، گروه‌ها و استادان، اين مشكل را بهطور بايسته جدي نمي‌گيرند. اين موضوع عواقب جبران ناپذيري براي كشور به‌دنبال دارد.
بازار پر رونق پايان‌نامه‌ها
نحوه تعيين قيمت پايان نامه‌ها به عوامل مختلفي مانند مقطع تحصيلي، موضوع پايان‌نامه، حجم و همچنين رشته متقاضي پايان‌نامه بستگي دارد. به‌عنوان مثال هر‌چه موضوع پايان‌نامه ناب‌تر بوده و كمتر مورد استفاده قرار گرفته باشد بهاي گران‌تري دارد.
در يكي از دالان‌هاي انقلاب مقالات علمي، تحقيقات و ترجمه متون كه معمولا از اينترنت استخراج مي‌شوند از 10 تا 200 هزار تومان به فروش مي‌رسند. تاجران علم براي انواع پايان‌نامه نيز از 100 تا 200 هزار تومان مي‌پردازند و آن را دست‌كم به 800 هزار تومان مي‌فروشند. البته اين مبلغ تا چند ميليون تومان نيز بالغ مي‌شود.
انواع تز نيز از 200 تا 300 هزار تومان به فروش مي‌رسد. حداقل بهاي پايان‌نامه ارشد 400 هزار تومان، هر فصل پايان‌نامه مقطع دكترا هم... .
به گفته يكي از دست اندركاران فروش پايان نامه اكنون بيشترين متقاضيان پايان نامه افراد شاغلي هستند كه در دانشگاه نيز تحصيل مي‌كنند. علاوه بر پايان‌نامه، امور ديگري مانند مقالات علمي، تحقيقات، ترجمه متون و... مشتريان خاص خود را دارند و بهاي آنها نيز تفاوت دارد.
جلسه‌هاي آموزش براي دفاع از پايان نامه نيز هزينه جدا دارد كه درصورت تمايل متقاضي اعلام مي‌شود. حسن اين امر كاهش دغدغه دانشجو براي دفاع از پايان نامه است.
بفرماييد پايان نامه آماده‌است
اگر گذرتان به سالن‌هاي پذيرايي افتاده باشد با تابلوي بفرماييد غذا آماده‌است روبه‌رو شده‌ايد. كمي دقت كنيد و به چشم خريدار وارد دالان‌هاي خيابان انقلاب شويد و به اين تابلوها برمي‌خوريد: پايان‌نامه كارشناسي از...تومان به بالا، ارشد....، دكترا... و... انتخاب با شماست.
رشته تحصيلي‌تان چيست، چقدر پول داريد؛ بفرماييد اين پايان نامه آماده كه مرتبط با رشته تحصيلي شماست! فقط بايد صفحه اول آن را به دلخواه خودتان تنظيم كنيد. با صحافي و جلد گالينگور مي‌شود 40 هزار تومان!
هدف ما جلب رضايت مشتري است. ديگر بستگي به وجدان خودتان دارد.
نظارت كجا بود
در حالي كه مسئولان ذي‌نفع وجود چنين تقلب‌هايي را در فضاي علمي كشور تاييد مي‌كنند ولي در عين حال از مسئوليت نظارت شانه خالي مي‌كنند.
مسئولان وزارت علوم معتقدند پايگاه اطلاعات و مدارك و اسناد علمي براي جلوگيري از تقلب علمي در كشور به‌وجود آمده‌است. اين در حالي است كه اطلاعات و آمار و اسناد اين پايگاه ناقص است.
اين توضيح آنهاست:مي‌خواهيم اطلاعات اين پايگاه را كامل كنيم، به همين دليل در حال تدوين آيين نامه ثبت و ساماندهي پايان نامه‌هاي ارشد و دكترا و ابلاغ آن به دانشگاه‌ها هستيم.
از طرفي به نظر مي‌رسد دانشگاه‌ها و مراكز علمي و تحقيقاتي نبايد براي مقابله با پديده شوم تقلب منتظر آيين‌نامه باشند. بخشي از اشكالات موجود ريشه در سهل‌انگاري برخي استادان راهنما و داوران دارد. استاد وظيفه دارد در مقام راهنما پايان نامه‌ها را بررسي و كنترل كند.
رئيس دانشگاه تربيت مدرس يكي از دلايلي را كه ممكن است اتهام كپيبرداري به سوي برخي مقالات علمي را نشانه رود در ضعف برخي محققان كشور در تسلط به زبان انگليسي مي‌داند.
برخي از كارشناسان معتقدند با ثبت عناوين و خلاصه‌اي از پايان‌نامه‌هاي دانشجويان رشته‌ها و مقاطع مختلف پزشكي مي‌توان از تصويب پايان‌نامه تكراري جلوگيري كرد.
برخورد با پايان نامه‌هاي تقلبي
مديركل امور پژوهشي وزارت علوم در برخورد با اين‌گونه پايان نامه‌ها از دانشگاه‌ها مي‌خواهد درصورت مشاهده چنين تخلفاتي موضوع در كميته‌هاي انضباطي بررسي و درصورت اثبات استاد راهنما و دانشجو تنبيه شوند. وي حتي پيشنهاد مي‌كند كه فعاليت استادان راهنمايي كه در اين زمينه سهل انگاري كرده‌اند، متوقف شود.
يكي از دلايل رواج تقلب‌هاي علمي ميان دانشجويان ناآشنايي استادان و كادر علمي دانشگاه‌ها به تكنولوژي روز است.
برخي كارشناسان بر اين كه عقيده‌اند ممكن است تسلط برخي افراد به زبان انگليسي ضعيف باشد و از اين رو براي اينكه جملاتي كه در مقاله شان به كار مي‌برند غلط نباشد اقدام به استفاده از جملاتي مي‌كنند كه در گذشته در مقاله‌اي ديگر به كار رفته است. افراد بايد حتما مرجع جملاتي كه استفاده مي‌كنند را قيد كنند تا امانتداري علمي شود و شائبه تقلب علمي ايجاد نشود.
تقلب كردن دانشجويان به‌ويژه در مقالات، نمونه بارزي از نا‌آگاهي آنهاست. حتي برخي از دانشجويان كارشناسي ارشد هم نمي‌دانند چه چيزي تقلب محسوب مي‌شود، براي آنها مهم تاييد استاد است.
ماجراي تقلب علمي به حدي جدي است كه هيئت رئيسه دانشگاه تربيت مدرس تصميم گرفت كه نرم‌افزاري ۱۰ هزار دلاري براي مقايسه مقالات تهيه كند تا به اين ترتيب امكان كپيبرداري يا خطاي ناخواسته وجود نداشته‌باشد.
راه‌اندازي سامانه ملي پايان‌نامه و رساله‌هاي علمي كشور
سامانه ملي پايان‌نامه و رساله‌هاي علمي كشور با هدف ساماندهي و پيشگيري از تقلب و تكرار در تاليف پايان نامه‌ها و رساله‌هاي دانشگاهي، راه‌اندازي مي‌شود.
امروز تقلب علمي در متن مقالات به صور مختلفي امكان‌‌پذير است. اين در حالي است كه دسترسي آسان به پايگاه‌هاي داده‌اي مقالات با قابليت جست‌وجوي درون متن و توسعه نرم‌افزارهاي تقلب‌ياب با الگوريتم‌هاي بسيار پيشرفته، امكان آشكار شدن مقالات تقلبي را بهطور قابل‌ملاحظه‌اي افزايش داده است.
چندي پيش يكي از استادان دانشگاه بركلي بعد از بررسي و ارزيابي دقيق مقالات ۳۲۰ دانشجوي خود، متوجه شد كه ۴۵ نفر از آنها مطالبي را عيناً از اينترنت كپيبرداري كرده‌اند.
در برخي از دانشگاه‌ها از نرم افزاري‌هاي مختلفي براي بررسي پايان‌نامه‌ها و مقالات دانشجويان استفاده مي‌شود كه به وسيله اين نرم افزار مي‌توان مقالات دانشجويان را با چندين ميليارد صفحه اينترنتي مقايسه و بررسي كرد. اين نرم افزار مي‌تواند در چند صد ميليون سايت اينترنتي جست‌وجو كند.
اكنون در برخي دانشگاه‌هاي معتبر همه كارهاي دانشجويان، مقالات و پروژه‌هاي پايان ترم آنها با استفاده از اين نرم افزار مورد بررسي قرار مي‌گيرند.
به هر حال چه آيين نامه وزارت علوم به زودي ابلاغ شود يا نشود، چه استادان راهنما و داور نسبت به اين امر حساس باشند يا نباشند و چه دانشجويان زحمت ارائه پروژه پايان نامه را به خود بدهند يا ندهند، علم در تيمچه خيابان انقلاب عرضه مي‌شود و مشتريان خاص خود را دارد.
تقلب در حد المپيك
افزايش تقلب‌هاي علمي فقط به پايان‌نامه‌هاي دانشجويي ختم نمي‌شود. متأسفانه تقلب‌هاي علمي از سوي برخي اعضاي هيأت علمي موجب اعتراض مجله علمي نيچر شده‌است و در عين حال به مقالات علمي كشورمان لطمه مي‌زند.
به‌دنبال گزارش نشريه نيچر در خصوص سهم بالاي ايران در تقلب‌هاي علمي، مدير كل بررسي و ارزيابي پژوهشي وزارت علوم از برخورد با متقلبان علمي در دانشگاه‌ها، مجلات علمي و پژوهشي خبر داد.
No comments:
Post a Comment