Wednesday, February 11, 2009

انسان هايي که يخ مي زنند‏ -تغيير هوا و معضل تکراري "کارتن خواب ها"

انسان هايي که يخ مي زنند‏
‏ تغيير هوا و معضل تکراري "کارتن خواب ها"‏ - پنجشنبه 24 بهمن 1387 [2009.02.12]
سهيل آصفيSo.asefi@gmail.com
در حالي که مدير کل پيش بيني هواي سازمان هواشناسي کشور از برودت هواي 2 درجه زير صفر در ايران و تداوم ‏احتمالي بارش برف خبر مي دهد، تکليف هزاران بي خانمان ايراني که به آنها "کارتن خواب" و "کودکان کار" گفته ‏مي شود، هنوز در هاله اي از ابهام قرار دارد.‏
‎‎گرمخانه ها کفاف نمي دهند‎‎
يخ زدن تعداد زيادي از انسان ها در شب هاي برفي پنج سال پيش بر روي آسفالت هاي خيابان هاي پايتخت بود که ‏نظر مسئولين امر و متوليان سازمان تامين اجتماعي را به پديده ي "کارتن خوابي" جلب کرد. از آن پس بود که ‏تيترهايي چون "کارتن خوابي بر اثر سرماي ديشب جان باخت"، "کارتن خواب ها جمع آوري مي شوند" و... بارها بر ‏پيشاني روزنامه هاي کشور نشستند و رسانه هاي گروهي رسمي با کارشناسان اجتماعي وارد بحث و گفتگو شدند. اين ‏بحث ها اما با تغيير هوا، خاموشي گرفت تا اينکه باز با آغاز فصل سرد و در ميانه ي روزهاي بهمني بحث کارتن ‏خواب ها و کساني که سر پناه ندارند، دوباره مطرح شد و روز از نو وروزي از نو.‏
اينک اگر چه شهرداري تهران و چند شهر بزرگ ديگر کشور "گرمخانه هايي" را براي سامان دهي وضعيت "کارتن ‏خواب" ها تدارک ديده اند و نيروي انتظامي ايران در ماههاي گذشته تلاش خود براي ساماندهي وضعيت فعلي را ‏تقويت کرده است اما مددکاران اجتماعي تعداد افرادي را که زير چتر حمايتي قرار مي گيرند کمتر از ده درصد کارتن ‏خواب هاي کشور مي دانند. يکي از اين مددکاران در همين ارتباط مي گويد: نود درصد کارتن خواب ها در وضعيت ‏بسيار دشواري به سر مي برند و در موارد زيادي شاهد دوام نياوردن آنها تا صبح هستيم. ‏
آن هم در حاليکه چندي پيش مديرکل آسيب هاي اجتماعي شهرداري تهران با اشاره به کاهش چشمگير بزهکاري در ‏سطح شهر تهران، پس از اسکان کارتن خواب ها در گرمخانه ها، گفته بود: در 2 سال اخير، هيچ کس بر اثر ‏سرمازدگي يا خيابان خوابي در تهران فوت نکرده است.‏
‏ سيد نجم الدين محمدي با بيان اينکه اسکان کارتن خواب ها در گرمخانه ها موجب کاهش آسيب و بزهکاري در سطح ‏شهر شده است، افزوده بود: شهرداري تهران از سال 84 با برپايي 2 گرمخانه در فصل هاي گرم و 3 گرمخانه در ‏فصل هاي سرد سال، به ارائه خدمات اجتماعي به افراد بي خانمان و در راه مانده اقدام کرده است.‏
وي با اعلام اينکه از سال 84 هر سال به طور ميانگين 3300 نفر به گرمخانه ها مراجعه مي کنند و به طور متوسط ‏‏88 هزار و 400 نوبت خدمات رايج در اين حوزه به اين افراد ارائه مي شود، ادامه مي دهد: از سال 84 تا کنون اگر ‏کسي نيز در خيابان ها جان خود را از دست داده، به دلايلي جز سرمازدگي مانند مصرف مواد مخدر و عوارض جانبي ‏آن بوده است.‏
محمدي آنگاه با اشاره به اينکه بيشتر افرادي که به گرمخانه ها مراجعه مي کنند، اعتياد دارند و تکدي گري شغل ‏آنهاست، مي افزايد: در صورتي که افراد مراجعه کننده به گرمخانه ها نياز به ارائه خدمات تخصصي در حوزه امور ‏اجتماعي داشته باشند، به مراکز پذيرش موقت شهرداري فرستاده و ساماندهي مي شوند و متناسب با نوع مشکل فرد، به ‏نهادهاي مربوط تحويل داده خواهند شد
‎‎کارتن خوابي ناشايست است‏‎‎
اما يک کارشناس مسائل اجتماعي در گفت و گو با روز پديده ي "کارتن خوابي" را ريشه اي تر از آن چيزي مي داند ‏که در بحث هاي رسانه اي سالهاي اخير مطرح شده است و رسيدگي به اين وضعيت را منوط به تغيير نگاه سياست ‏گزاران در عرصه ي نظام تامين اجتماعي ايران مي داند. وي با اشاره به اينکه "در مورد معضل کارتن خوابي، ‏شهرداري به بهزيستي ارجاع مي دهد و بهزيستي به نيروي انتظامي، نيروي انتظامي هم به کميته امداد امام خميني و ‏اين کميته به شهرداري و بازي همچنان ادامه دارد" خواستار رسيدگي هر چه زودتر مسئولين امر به اين وضعيت مي ‏شود. ‏
از سوي ديگر موسي الرضا ثروتي، عضو کميسيون اجتماعي مجلس شوراي اسلامي هم در مورد ساماندهي کارتن ‏خواب ها به نقش سازمان هاي مختلف در اين امر اشاره دارد و به خبرگزاري هاي داخلي مي گويد: "هر سازمان ‏موظف است قسمتي از بودجه اعتباري خود را براي جمع آوري کارتن خواب هايي که به دليل نداشتن تمکن مالي، ‏نداشتن سرپناه و مسکن مجبورند گوشه خيابان را براي زندگي انتخاب کنند، اختصاص دهد."‏
اين عضو کميسيون اجتماعي مجلس همچنين از صدور شناسنامه اي ويژه براي کارتن خواب ها هم خبر مي دهد تا با ‏استفاده از اطلاعات مزبور در مورد هر فرد دولت قادر به رسيدگي شود. اين نماينده ي مجلس در عين حال اگر چه ‏کارتن خوابي را "ناشايست" عنوان مي کند، اما روشن نمي کند که چه ساز و کار عملي براي ساماندهي به وضعيت ‏مذکور از سوي نهادهاي ذي ربط پيش بيني شده است. آن هم در شرايطي که به گفته دبير کل کميته امداد استان تهران ‏‏"اغلب کارتن خواب‌ها مبتلا به بيماري‌هاي رواني مزمن، اعتياد و بيماري‌هاي عفوني چون ايدز و هپاتيت هستند".‏
‎‎بازگشت به کارتن‌خوابي‌‏‎‎
‏"97 درصد کارتن‌خواب‌ها بيمار رواني، 70درصدمعتاد و20 در صد مبتلابه بيماري‌هاي عفوني هستند." مدير کل ‏کميته امداد استان تهران با اعلام اين خبر به خبرگزاري رسمي ايسنا اعلام کرده است که به دليل پرهزينه و ‏مخاطره‌آميز بودن درمان کارتن خواب‌ها، سازمان‌ها و دستگاه‌هاي دولتي ابراز و امکانات لازم براي اين موضوع را ‏ندارند.وي کندي روند ساماندهي کارتن خواب‌ها توسط سازمان بهزيستي را بعضا به بيماري‌هايي که اين قشر دارند ‏مربوط دانسته و ادامه داده: "شهرداري به دليل هزينه‌اي که جهت جمع‌آوري کارتن‌خواب‌ها صرف مي‌کند، تمايلي به ‏رها کردن آن‌ها با اين احتمال که دوباره به چرخه کارتن‌خوابي برگردند ندارد."‏
به گفته ي اين مقام مسئول از ابتداي سال جاري تاکنون، حدود 335 نفر کارتن خواب به چرخه ساماندهي کميته امداد ‏امام خميني استان تهران معرفي شده‌اندکه حدود 15 درصد آنها از ساير استان‌ها به تهران مهاجرت کرده بودند.وي اين ‏را هم اضافه کرده که: "به طور قطع مي‌توان گفت 20 درصد از کارتن خواب‌هايي که شناسايي شده اند در طول سال ‏گذشته، به چرخه کارتن‌خوابي بازگشته‌اند".‏
به گفته ستاري بيش از 80 درصد کارتن خواب‌ها مرد هستند که در طول 9 ماه گذشته حدود 300 نفراز آنها بعضا به ‏همراه خانواده ساماندهي شده و تمام هزينه‌هاي دارويي، درماني و بستري آن‌ها پرداخت شده است.‏
به گفته اقاي ستاري به خانواده اين افراد علاوه بر مستمري‌هاي موردي و يا دائمي، ماهانه 100 هزار تومان پرداخت ‏مي‌شود که "البته چنانچه مقرر شود کارتن خوابي در مراکز نگهداري ساماندهي شوند، اين رقم به 150 هزار تومان ‏مي‌رسد."‏
البته کارشناسان مسائل اجتماعي ايران معتقدند از کارتن خواب ها نمي توان آمار صحيحي به دست آورد زيرا اين افراد ‏در يک جا نمي مانند و به محض اينکه آسفالت گرمتري را کشف مي کنند، جايشان را تغيير مي دهند.‏
‏ ‏

No comments:

Post a Comment